24 هەفتەی دووگیانی: نیشانەکانی سکپڕی و گەشەکردنی منداڵ

بزانە چاوەرێی چی بکەیت لە هەموو هەفتەیەکی دووگیانیت.

24 هەفتەی دووگیان چەند مانگە؟

مانگی 6 (چارەگی 2)

گەشەی منداڵ لە 24 هەفتەدا

هەموو ئەم ڕاهێنانانەی هەناسەدان بۆ منداڵەکەت باشە.

شێوازی خۆراک و خواردن

لێدەکۆڵینەوە لە ئایۆدین، ماددە خۆراکیە زیرەکەکە.

سکپڕی لە 24 هەفتەدا

وردتر سەیری ئەوە دەکەین کە چۆن ئەنسۆلین کاریگەری لەسەر شەکری خوێنت هەیە.

گەشەی منداڵ لە 24 هەفتەدا

منداڵەکەم لە چی دەچێت؟ قەبارەی منداڵەکەم چەندە؟

لە هەفتەی 24ی سکپڕیدا، منداڵەکەت نزیکەی 21 سانتیمەتر درێژە لە سەریەوە بۆ خوارەوە، بە نزیکەیی هەمان قەبارە وەک گوێی گەنمەشامی، تەنها قورسترە و کێشی نزیکەی 600g بێت.

منداڵەکەت ئێستا  بە گشتی تەواوە بەڵام تۆزێک باریک و لاوازە. لە چەند هەفتەی داهاتوودا گەورەتر دەبێت. منداڵەکەت ئێستا هەموو تایبەتمەندیەکانی دەموچاوی هەیە، لەوانە برژانگ و برۆ، وە لەوانەیە هەندێک تاڵی قژیان هەبێت کە گەشە دەکەن.

مادەیەک کە پێی دەوترێت “سەرفاکتانت” لە ناو سییەکانی منداڵەکەت دەردەکەوێت کە یارمەتی پاراستنی کیسەی هەوای بچووک دەدات لە سییەکانی (ئەلڤیۆلی) کراوە بێت. منداڵەکەت لە نزیکەی هەفتەی 17 ەوە ڕاهێنانی هەناسەدان دەکات، بۆیە ئەگەر زوو لە دایک بێت، ئەوا چانسێکی باشی دەبێت بۆ ڕزگاربوون و هەناسەدان بەبێ یارمەتی یەکەی تازە لەدایکبوو.

کۆرپەلەکەت بە هۆی قەبارەی کەمێک کەمتر ئەکرۆباتیکی دەبێت. هێشتا پەیوەندیەکی ساوەکی هەیە لەگەڵ دەوروبەری و تۆش بەردەوام دەبیت لە هەستکردن و بینینی کۆرپەلەکەت کە دەجوڵێت، لولە دەکات، لێ دەدات و دەکشێتەوە.

 

سکپڕی لە 24 هەفتەدا (چارەگی دووەم)

لە لەشی مندا چی ڕوودەدات؟

تۆ دەبێت ئێستا دیاربی و گەشە بکەیت. یان ئایا دەبی وابیت؟ هەر سکپڕییەک جیاوازە: هەندێک لە دایکەکان زوو دەست دەکەن بە دەرکەوتن لە کاتێکدا هەندێکی تر بۆ ماوەیەکی زۆر هیچیان پێوەدیار نابێت. گرنگ ئەوەیە گوێ لە دکتۆرەکەت یان مامانەکەت بگریت و (لە کاتێکدا کە ئەمە قورسە) ئەو کەسانە پشتگوێ بخە کە پێت دەڵێن دەبێت چۆن بێت. تەنانەت ئەگەر ئەوان خۆیان دایک و باوک  بووبن، دووگیانییەکەیان جیاواز بووە، هەروەک چۆن هی تۆ جیاوازە..

هەروەها پێویستە ئاگاداری ئاستەکانی ئەنسۆلینت بیت. ئەنسۆلین هۆرمۆنێکە کە ئاستی شەکری خوێن ڕێکدەخات، ئەگەر تۆ بڕی پێویستت نەبێت، شەکری خوێنت دەتوانێت بە شێوەیەکی بەرچاو بەرزبێتەوە.

ئاستی ئەنسۆلینی نزمیش دەتوانێت ببێتە هۆی شەکرەی دووگیانی کە دەبێتە هۆی کێشە بۆ تۆ و منداڵەکەت. لەبەر ئەوەیە کە زۆربەی ئافرەتان تاقیکردنەوەی تۆلێرانسی (بەرگەگرتن)ی گلوکۆز لەنێوان ئێستا و هەفتەی 28 دا پێشکەشیان دەکرێت. قسە بکە لەگەڵ دکتۆرەکەت یان مامانەکەت بۆ وردەکاری زیاتر.
کۆمەڵێکی دیاریکراو لە ژنان زیاتر لە کەسانی تر لە مەترسی تووشبوون بە نەخۆشی شەکرەی دووگیانی دان. ئەمانە ئەو ئافرەتانە دەگرێتەوە کە پێرستی جەستەیی (BMI) 30 یان بەرزترە و ژنانی باشووری ئاسیا، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست یان بە ڕەچەڵەک ئەفرۆ-کاریبییان.

نیشانەکانی سکپڕی لە 24 هەفتەدا

Braxton-Hicks گرژبوونی

Braxton-Hicks، هەروەها ناسراوە بە ‘ئازاری هەڵەی منداڵبوون’ ڕوودەدات کاتێک رەحمت گرژدەبێت و ئارام دەبێتەوە. ئەوە شێوازی جەستەی تۆیە بۆ ”ڕاهێنان” بۆ لەدایک بوون و شتێک نیە کە نیگەران بیت. لە سێ مانگەکانی دووەم و سێهەمدا زیاتر دەردەکەون.

سەرئێشە

ئەم هۆرمۆنانە تاوانبارێکی شاراوەن. پاراسیتامۆل بە گشتی لە کاتی سکپڕیدا سەلامەتە، بەڵام هەمیشە لە کەمترین ڕادەی کاریگەر و بۆ کەمترین کاتی گونجاو.

نەرمی مەمک

مەمکەکانت لەوانەیە گەورەتر بن و هەست بە ئازار بکەن. هەروەها دەتوانیت ئەوە بدۆزیتەوە کە گۆی مەمکەکانت زیاتر لە ئاسایی دەوەستن و بە ڕەنگ تاریک دەبن کاتێک جەستەت دەست دەکات بە خۆ ئامادەکردن بۆ شیردان.

نیشانەکانی کشان

کاتێک سکت گەورە دەبێت، لەوانەیە دەرکەوتنی نیشانە درێژکراوەکان لەسەر گەدە یان مەمکەکانت ببینیت. بە گشتی دوای لەدایک بوون زۆر کەمتر دیار دەبن. پارە بەفیڕۆ مەدە لەسەر ‘کرێمە گرانبەهاکان’ –  کرێمێکی شێدارێکی سادە بەسە.

پاژنە، دەست، و پێی هەڵئاوساو

لەشی تۆ لە کاتی دووگیانیدا ئاوی زیاتر دەهێڵێتەوە، بۆیە ئەگەر بۆ ماوەیەکی زۆر بوەستیت، دەبێتە هۆی ناردنی ئاو بۆ پاژنە و دەست و پێیەکانت. قاچەکانت بخە سەرەوە و بەرزیان بکەرەوە بۆ ئەوەی لە دڵت بەرزتربن بۆ ماوەی کاتژمێرێک لە هەموو ڕۆژێکدا.

دڵەکزێ و هەرسنەکردن

ئەم کێشە هەرسیانە بەهۆی گەورەبوونی کۆرپەلەکەت و هۆرمۆنە گۆڕاوەکانت دروست دەبێت.

گرنگی بدە ئایۆدین

ئایۆدین بۆ مێشکی منداڵەکەت، وەک ئەوەی توێژینەوەکان دەریانخستووە، دەتوانێت IQ11ی زیاد بکات، وە تەنانەت دەبێتە هۆی باشتربوونی ژیانی باش.

هەرچۆنێک بێت، کەم و کوڕی یۆدین لەوانەیە لە نێوان ئافرەتە دووگیانەکاندا باو بێت، هەروەها توێژینەوە لە زانکۆی سەرری و زانکۆی بریستۆل پێشنیاری ئەوە دەکات کە تەنانەت کەمی یۆدینی لە کاتی سکپڕیدا لەوانەیە ببێتە هۆی کارنەکردنی مێشک بە ئاسایی.

بەسوپاسەوە، زۆربەی دایکەکان دەتوانن یۆدێکی تەواو بەدەست بهێنن لە خۆراکی هاوسەنگ. ماسی سپی دەوڵەمەندترین سەرچاوەی سرووشتیە، هەروەها بەرهەمە شیرەمەنییەکان بە ماست و شیری مانگا دەوڵەمەندن بە ئایۆدین.

هەرچۆنێک بێت، ئایۆدین لە بەرهەمی شیرەمەنی لە وەرزەوە بۆ وەرز دەگۆڕێت، کە دەتوانێت کاریگەری هەبێت لەسەر ڕێژەی ئایۆدین لە ڕێجیمەکەت. شیر کە لە زستاندا بەرهەم دەهێنرێت، کاتێک مانگا خواردنی لە زستاندا پێ دەدرێت، ئایۆدی زیاتر لەخۆ دەگرێت. لەماوەی هاویندا ئاستی نزمتر پێوانەکراوە

قسە بکە لەگەڵ دکتۆرەکەت یان مامانەکەت سەبارەت بە وەرگرتنی پاشکۆی یۆد. ئەگەر تۆ پێشتر بە تەواوی ئایۆدین لە ڕێجیمێکی هاوسەنگدا بەدەست دەهێنا، ئەوا پێناچێت پێویستت بە تەواوکاری هەبێت، وە یۆدێکی زۆر دەتوانێت زیانبەخش بێت بۆ منداڵەکەت.
لەبەر ئەوەی باشترین سەرچاوەکانی ئایۆدین لەسەر بنەمای ئاژەڵن، ڕووەکخۆران و ڤێگەنەکان لەوانەیە لە مەترسیی کەم و کوڕیی زیاتردا بن.

زانستی ئایۆدین

پاڵپشتی دەکرێت لەلایەن Nutricia

ئاسانە کە هەست بە سەرلێشێواوی بکەیت دەربارەی ئایۆدین. لە لایەکەوە، کەم وکورتی مامناوەند دەتوانێت ببێتە هۆی خراپی کرداری مێشک لە منداڵدا. لە لایەکی ترەوە، ئیۆدی زۆر بۆ تۆ و منداڵەکەت خراپە. ئەمە کارێکی هاوسەنگ کردنی ناسکە

جەستەت پێویستی بە ئایۆدیە بۆ دروستکردنی هۆرمۆنەکانی تۆیرۆید (سایرۆید)، کە کاریگەری لەسەر کرداری خانەی ئاسایی و کردارە جەستەییەکان وەک ڕێژەی دڵ و میتابۆلیزمی تۆ هەیە. لەکاتی دووگیانیدا، خانەکانی منداڵەکەت پشت دەبەستن بە وەرگرتنی یۆدت، لەگەڵ ئەو خانانەی کە لە مێشکیاندا بە خێرایی گەشە دەکەن.

هەموو ئافرەتەکان بەلایەنی کەمەوە پێویستیان بە 0.14mg ئایۆدین لە ڕۆژێکدا. رێکخراوی تەندروستی جیهانی پێشنیاری ئەوە دەکات کە ئافرەتانی دووگیان ڕۆژانە 0.25mg بخۆم. ئەگەر تۆ نیگەران بوویت لە ئاستەکانی یۆدین، قسە لەگەڵ دکتۆرەکەت یان مامانەکەت بکە کە لەوانەیە پێشنیاری وەرگرتنی پاشکۆ بکات.